Dakloosheid raakt een grote en zeer diverse groep mensen. Het aantal mensen op straat neemt zichtbaar toe, maar vormt het topje van de ijsberg. Het gaat ook om mensen in de opvang en om mensen die uit nood bij derden op de bank of op een vakantiepark verblijven. Het raakt kinderen, jongeren, vrouwen, gezinnen en senioren, werkenden, arbeidsmigranten etcetera.
Wist je dat uit de ETHOS tellingen blijkt dat van alle dak- en thuisloze mensen, 40% onder 28 jaar is en 1 op de 5 zelfs een kind? en dat 30% een vrouw is? Denk je dat er in jouw gemeente geen dakloosheid is, omdat er weinig buitenslapers zijn en er geen opvang is? Dan heb je het mis: dakloosheid is overal, in verschillende vormen en het raakt iedereen, ook buiten de (grote) steden.
Dakloosheid is de meest extreme vorm van bestaansonzekerheid. Het is traumatisch. De route uit dakloosheid is vaak moeilijk. Daarnaast kost dakloosheid de samenleving veel geld. Mede doordat mensen pas geholpen worden als ze naast het verlies van huisvesting ook problematische schulden hebben en vaak een zware zorgbehoefte. Dat kan anders.
In 2022 heeft de Nederlandse overheid met het tekenen van het Nationaal Actieplan Dakloosheid ‘Eerst een thuis’ tot doel gesteld om in 2030 geen dakloosheid meer te hebben. De kern is een radicale shift in het dakloosheidsbeleid waarbij we dakloosheid niet meer als zorgprobleem, maar als woonprobleem. Het systeem gericht op het ‘behandelen’ van dakloosheid met opvang en zorg, waarbij mensen een eigen thuis moesten verdienen, heeft plaats gemaakt voor de ambitie mensen juist direct een eigen thuis te bieden en daar eventuele ondersteuning te organiseren. Waarom? Omdat deze “wonen eerst” aanpak bewezen effectiever en goedkoper is, maar toch vooral omdat het humaner is! Nog beter is het om dakloosheid helemaal te voorkomen met algemene en gerichte preventiemaatregelen. Een transitie van opvang als pleister naar investering in wonen en preventie dus.
De uitwerking van deze shift moet grotendeels plaatsvinden op lokaal niveau. Uit onze analyse (eind 2024) van regionale plannen blijkt dat deze verandering nog maar beperkt gemaakt wordt op gemeentelijk niveau. Dat vraagt politieke urgentie.
Wil je hier als politieke partij een positieve bijdrage aan leveren dan zal de aanpak van dakloosheid een belangrijke plek moeten krijgen in het verkiezingsprogramma en zul je moeten aantonen met een serie gerichte maatregelen of en hoe je hieraan wil bijdragen. Welke dat in ieder geval zijn lees je in onze “two-pager”.