9 februari 2024
De afgelopen jaren hebben belangenbehartigers uit diverse steden in Nederland zich keihard ingezet om de situatie van dakloze EU migranten op de kaart te zetten. Met resultaat! Niet alleen is de schrijnende situatie van mensen die werden buitengesloten van opvang en zorg en op straat moesten zien te overleven zichtbaar gemaakt. Ook werd bij de politiek duidelijk dat een belangrijk deel van de dakloze EU migranten vanuit hun werknemersstatus wel degelijk recht op zorg en opvang hebben als ze door omstandigheden dakloos zijn geworden. We zien dan ook tot onze grote opluchting dat in verschillende steden meer EU migranten in de reguliere opvang zorg krijgen. Gewoon omdat ze dezelfde rechten hebben als elke andere werknemer in Nederland.
Vanuit het Ministerie van VWS, JenV, SZW en IND is een rechtentool ontwikkeld om gemeenten te ondersteunen bij het beoordelen van de rechtspositie van EU migranten. Dit als antwoord op een vraag van velen: “ wanneer heeft een dakloze EU-burger recht op opvangvoorzieningen die volgen uit de Wet Maatschappelijke Opvang (MO) 2015”. De tool wordt momenteel getest in zes pilotgemeenten.
Waar we in de praktijk progressie zien in de gelijke behandeling van dakloze mensen wordt door gemeenten in een recent artikel op de VNG website vraagtekens gezet bij de praktische uitvoerbaarheid. ‘De MO is nu al overvol en er zijn nauwelijks plekken voor reguliere ‘eigen’ daklozen’. Vervolgens wordt het artikel beëindigd met: ‘De VNG maakt zich grote zorgen over de mogelijke juridische verplichting om dakloze EU-arbeidsmigranten toe te laten tot de MO. In samenwerking met de pilotgemeenten en het rijk wordt onderzocht of de rechtentool gebruikt kan worden bij een gezamenlijke werkwijze, en eventuele opvangvoorzieningen die recht doen aan de juridische kant maar ook werkbaar is én blijft voor gemeenten.’
In oktober 2020 werd door het aanjaagteam arbeidsmigranten onder leiding van Roemer een advies aangeboden waarin aanbevelingen werden gedaan om de uitbuiting en misstanden rondom werk en huisvesting bij arbeidsmigranten aan te kaarten en uit te bannen. ‘Geen Tweederangsburgers!’ heette dat rapport wat vrijwel unaniem werd aangenomen inde Tweede Kamer. Wij zijn ontzettend teleurgesteld dat na een aantal hoopvolle ontwikkelingen dakloze EU migranten nog steeds worden beschreven alsof ze minder rechten hebben en wordt er onderscheid gemaakt tussen groepen mensen op basis van afkomst: EU migranten en onze ‘eigen’ mensen. Ook als ze net zo veel rechten hebben als andere werknemers in Nederland worden zij achtergesteld bij de toegang tot opvang. Gemeenten hebben zich de afgelopen jaren niet aan de wet gehouden en mensen weggestuurd die wel recht hebben op opvang. Dit heeft veel leed veroorzaakt bij deze groep dakloze mensen, die toch vaak al veel rechten is ontzegd, bijvoorbeeld al gedurende de arbeidsovereenkomst. Dit gebrek aan toegang tot recht moet zo snel mogelijk worden recht gezet.
We willen daarom de VNG oproepen om zich in te zetten voor het beschermen van alle dakloze mensen in Nederland zonder onderscheid te maken op basis van nationaliteit. Gemeenten zijn op grond van het uitgangspunt van gelijke behandeling, verplicht om opvang aan te bieden aan EU-burgers die een werknemersstatus hebben. Als mensen recht hebben op opvang, dan moet het gaan over hoe we dat gaan faciliteren. Niet over voor wie de schaarse plekken zijn. Er zijn geen “eigen mensen”, er zijn alleen MENSEN.
(https://vng.nl/artikelen/bestaanszekerheid-voor-eu-arbeidsmigranten-onder-druk?utm_medium=email)