De initiatiefnota die vanmiddag in de Kamer is gepresenteerd door SP-Kamerlid Sandra Beckerman en GroenLinks-PvdA-Kamerlid Lisa Westerveld komt op een uitstekend moment.
Met het installeren van het kabinet op 2 juli worden de bewindvoerders direct herinnerd aan de afspraken die gemaakt zijn met de drie verantwoordelijke ministeries, namelijk VWS, BZK en SZW.
Bij hun aantreden ontvangen zij direct 20 concrete voorstellen die dakloosheid voorkomen of ondersteunend zijn in de aanpak van dakloosheid.
Hieronder drie van de 20 voorstellen en waarom dat zo’n goed idee is.
- Verbied dakloosheid door huisuitzetting (voorstel 4)
Het voorkomen van dakloosheid is altijd beter dan naar oplossingen zoeken als dakloosheid al een feit is. Het rapport van de Ombudsmannen (zie rapport januari 2023: ‘Als de overheid niet thuis geeft’) is heel duidelijk. Zij concluderen dat de overheid te weinig doet om een huisuitzetting te voorkomen en om alternatieve huisvesting te zoeken, zodat een huisuitzetting in geen geval tot dakloosheid leidt. Dit kan alleen worden aangepast met wetgeving op nationaal niveau. Dit is ook in lijn met de mensenrechtenlijke en kinderrechtenlijke verplichtingen die Nederland heeft geratificeerd. (zie bijvoorbeeld IVESCR, artikel 11, en EVRM artikel 8 en artikel 11, de SDGs, The European Social Charter, artikel 31 en de Lissabon Verklaring)
- Verbeter toegang tot recht en geef (dreigend) dakloze mensen een stem (voorstel 3)
Maak het recht op huisvesting afdwingbaar. Dit geeft mensen in een dreigende situatie rechtsbescherming. Dit hebben ze nu vaak niet of mensen hebben geen idee hoe ze hier toegang toe moeten krijgen. Dit geldt ook voor huisuitzettingen. Het merendeel is een gevolg van betaalachterstanden. Door het verplicht stellen van procesvertegenwoordiging wordt rechtsbescherming gegarandeerd. Dit werkt preventief en voorkomt dakloosheid.
- Stop stigmatisering, criminalisering en discriminatie van dakloze mensen
Wetgeving die een bepaalde groep mensen extra raakt, is stigmatiserend. De boetes die het afgelopen jaar enorm zijn toegenomen, betekenen dat mensen worden gestraft om hun dakloosheid. Natuurlijk zouden ze liever een thuis hebben, maar ze hebben geen keuze en moeten handelingen dus in de openbare ruimte doen. De overheid moet investeren in oorzaken van dakloosheid zoals betaalbare huisvesting en niet slachtoffers van het falende beleid bestraffen en nog verder in de problemen brengen.
Wij verwelkomen deze Initiatief nota als een concretisering van het Nationaal Actieplan Dakloosheid. De nota geeft richting met concrete activiteiten en dat was precies waar het in het Actieplan aan ontbrak. Zo komt een einde aan dakloosheid in 2030 dichterbij!